Czym dokładnie jest ocet jabłkowy?
Ocet jest produktem fermentacyjnym, znanym od tysięcy lat i powszechnie stosowanym już w starożytnej Babilonii. W medycynie ludowej stosowany był do walki z infekcjami. W literaturze opisane jest jego działanie prozdrowotne np. obniżające stężenie glukozy we krwi i korzystnie wpływające na profil lipidowy. Ocet to produkt o wszechstronnym zastosowaniu również w kuchni jako składnik sosów do sałatek i konserwant oraz w kosmetologii. Ocet może być produkowany wielu surowców np. z jabłek, ryżu czy ziemniaków. Jest przezroczystą cieczą zawierającą zwykle od 4 do15 % kwasu octowego.
Wytwarzanie octu jabłkowego
Ocet jabłkowy otrzymuje się w procesie fermentacji alkoholowej owoców z udziałem drożdży. W wyniku tego powstaje alkohol, który następnie w procesie fermentacji octowej przekształcany jest przez bakterie do kwasu octowego. Następnie uzyskany kwas rozcieńcza się i powstaje ocet o złocistym lub lekko brunatnym kolorze.
Właściwości prozdrowotne octu jabłkowego
Spożywanie octu jabłkowego może przynieść szereg korzyści takich jak: obniżenie stężenia glukozy i triglicerydów we krwi, niszczenie wolnych rodników a nawet łagodzenie zaparć czy leczenie łupieżu.
Za właściwości prozdrowotne octu jabłkowego odpowiadają:
- kwasy organiczne (jabłkowy, winowy, cytrynowy)
- związki fenolowe (kwas galusowy, kawowy, chlorogenowy) o działaniu przeciwutleniającym
- pierwiastki (żelazo, potas, wapń, miedź, fluor, magnez, sód, fosfor, siarkę, krzem)
- witaminy (B1, B2, B6, C, E, P, A)
- pektyny
Redukcja stężenia triglicerydów
Triglicerydy (TG) to jeden z parametrów profilu lipidowego. Zbyt wysokie stężenie ich we krwi jest czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych takich jak miażdzyca czy zawał serca. Badania przeprowadzone w roku 2017 wykazały że spożywanie 15 ml octu jabłkowego dziennie rozcieńczonego w szklance wody zredukowało poziom triglicerydów we krwi średnio o 12mg/dL. Nie zaobserwowano natomiast istotnej różnicy w poziomach cholesterolu LDL i HDL. Inne badanie przeprowadzone w Japonii również wykazało korzystny wpływ octu jabłkowego na poziom TG. Uczestniczki piły 15 lub 30 ml octu dziennie w 2 porcjach przez 3 miesiące. Skutkowało to widoczną redukcją poziomu triglicerydów, bez istotnej różnicy między grupami, które piły 15 i 30 ml octu dziennie. Na podstawie tych wyników można stwierdzić, że picie łyżki octu jabłkowego dziennie np. przed śniadaniem będzie pomocne w obniżeniu stężenia TG we kwri.
Redukcja stężenia glukozy na czczo
Podwyższone stężenie cukru we krwi może prowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2. Okazuje się, że ocet jabłkowy może być stosowany w profilaktyce tej choroby oraz wspomaga jej leczenie. Wyżej opisane badania z 2017 roku przeprowadzone u pacjentów z cukrzycą, wykazały spadek stężenia glukozy we krwi średnio o 13mg/dL. Efekty te zaobserwowano przy spożywaniu 15 ml rozcieńczonego octu jabłkowego dziennie przez 3 miesiące. Dodatkowo u badanych zaobserwowano obniżenie poziomu hemoglobiny glikowanej. Metaanaliza badań przeprowadzonych w latach 2009-2020 wykazała, że codzienne spożywanie octu jabłkowego obniżyło stężenie glukozy we krwi średnio o 8 mg/dL. Zaobserwowano też nieznaczny spadek stężenia hemoglobiny glikowanej. Stężenie insuliny na czczo pozostało natomiast bez istotnych zmian. Można więc wywnioskować, że picie octu jabłkowego jest przydatne dla osób zmagających się z podwyższonym poziomem cukru oraz dla tych, którzy chcą temu zapobiec.
Ocet jabłkowy – domowy sposób na zgagę?
Zgaga, czyli uczucie pieczenia w przełyku spowodowana jest cofaniem się kwaśnej treści pokarmowej z żołądka. Ocet jabłkowy w wielu artykułach opisywany jest jako naturalny środek lagodzący objawy refluksu. Nie ma jednak badań naukowych popierających tą tezę. Można się jednak spotkać z wypowiedziami lekarzy oraz osób chorujących na refluks, że picie octu jabłkowego pomaga na zgagę. Jeśli zastanawiasz się nad tym, czy to prawda, najlepiej przetestować ten sposób samemu np. wypić szklankę wody z łyżką octu. Warto pamiętać, że kwas octowy w wysokim stężeniu może uszkadzać błonę przełyku, należy więc pić ocet rozcieńczony.
Ocet jabłkowy wspomaga odchudzanie?
Na wielu forach internetowych można przeczytać o odchudzających właściwościach octu jabłkowego. W badaniach klinicznych nie zauważono jednak znacznego spadku masy ciała u osób badanych. Stracili oni średnio 1,5 kg w 3 miesiące. Inne badania również nie wykazują znaczącej różnicy w masie ciała osób spożywających ocet, jednak wiadomo, że opóźnia on opróżnianie żołądka. To właśnie ta właściwość może być pomocna w odchudzaniu, gdyż sprawia, że pokarm dłużej zalega w żołądku, przez co dłużej można być sytym.
Inne interesujące właściwości octu jabłkowego:
właściwości antybakteryjne
– hamuje rozwój chorobotwórczych bakterii E. coli, gronkowca złocistego i drożdzaków.
ochrona wątroby
– Badania wykazały, że ocet jabłkowy może chronić przed szkodliwym działaniem rtęci, zmniejszać stężenie czynników prozapalnych oraz enzymów wątrobowych. Są to jednak dane uzyskane w badaniach na zwierzętach, należy więc podchodzić do nich z dystansem.
bogactwo witamin i składników mineralnych
– bogaty jest w witaminy z grupy B, witaminę C oraz pierwiastki istotne do prawidłowego funkcjonowania organizmu
Niekorzystne działanie octu jabłkowego
Długotrwałe spożywanie kwasu octowego o wysokim stężeniu uszkadza szkliwo i tkanki jamy ustnej i gardła. Należy więc spożywać ocet rozcieńczony z wodą w proporcji 1-2 łyżki octu na szklankę wody, co zapobiegnie jego szkodliwemu działaniu.
Podsumowanie
Codzienne stosowanie octu jabłkowego może przynieść szereg korzyści, w szczególności dla naszego układu krwionośnego. Warto pić ocet z wodą, ale również używać go do przyrządzania sosów sałatkowych czy konserwowania warzyw. Jest to bardzo cenny produkt wytwarzany z naszych krajowych surowców, warto więc zakupić butelkę dobrej jakości octu jabłkowego i włączyć go do swojej codziennej diety.
